ΜΙΚΡΟ ΕΓΚΩΜΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ TEX AVERY

Λοιπόν, επειδή το μπλογκ παραβάρυνε τον τελευταίο καιρό με τα γλωσσοφιλολογικοφιλοσοφικά, είπα να το ρίξουμε λίγο έξω. Άλλωστε ο Αύγουστος θέλει ακόμα κάμποσες μέρες για να βγει, ενώ σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες οι μύγες παραμένουν τροφαντούλες. Να λοιπόν ένα μικρό, ελάχιστο, αφιέρωμα στον Tex Avery, τον ιδιοφυέστερο κατά τη γνώμη μου δημιουργό κινούμενων σχεδίων και κορυφαίο εκπρόσωπο της χρυσής εποχής των καρτούν. Ο Έιβερι δούλεψε αρχικά βοηθός του Ουώλτερ Λαντς, δημιουργού του Γούντι του Τρυποκάρυδου. Αργότερα (το 1935) έγινε επικεφαλής δημιουργικού στη Γουώρνερ του Λεόν Σλέσινγκερ, με τον οποίον όμως ήρθε σε ρήξη. Έτσι, το 1942 μεταπήδησε στην MGM, όπου η πληθωρική δημιουργικότητά του αφέθηκε να θριαμβεύσει αχαλίνωτη. Στην MGM, και με μόνιμο παραγωγό τον Φρεντ Κουίμπι, ο Έιβερι αναδείχτηκε σε αδιαμφισβήτητο μαΐστορα της κινούμενης εικόνας, σκάρωσε ήρωες που έγιναν αμέσως δημοφιλείς, όπως τον αχτύπητο Ντρούπι, και δημιούργησε, όπως λένε, σχολή, αφού ο σουρεαλιστικός κόσμος των καρτούν του βρήκε αναρίθμητους μιμητές.

Από όλα τα φιλμάκια του Έιβερι ξεχωρίζω το Magical Maestro (1952), όπου ένας άνεργος ταχυδακτυλουργός βγάζει το άχτι του ξεφτιλίζοντας με τα μαγικά του έναν διάσημο τραγουδιστή της όπερας, τον Poochini (απίστευτο λογοπαίγνιο με τον Puccini και τη λέξη pooch, που θα πει σκύλος — πράγματι ο Poochini έχει μούρη σκύλου). Μεταξύ άλλων, τον μεταμορφώνει επί σκηνής, την ώρα που η βεντέτα τραγουδάει την άρια του Φίγκαρο από τον Κουρέα της Σεβίλης, σε καουμπόι (που τραγουδάει το O my darling Clementine), σε κουβανέζα τραγουδίστρια της ρούμπας, σε Κινέζο, σε νέγρο τραγουδιστή γκόσπελ, σε νήπιο που τραγουδάει A tisket, a tasket, I lost my yellow basket, και άλλα τέτοια σουρεαλιστικά. Υστερικά γέλια εγγυημένα!

Η αχαλίνωτη, σχεδόν παρανοϊκή φαντασία του Τεξ άνθισε και θριάμβευσε σε μια σειρά από φουτουριστικά καρτούν με θέμα υποτιθέμενες τεχνολογικές εξελίξεις του μέλλοντος. Ο Έιβερι σκάρωσε τέσσερα τέτοια καρτούν (The House of Tomorrow, The Car of Tomorrow, The Farm of Tomorrow και The TV of Tomorrow) που καθώς φαίνεται και από τους τίτλους παρωδούν πραγματικά διαφημιστικά σποτάκια, πολύ της μόδας στα φίφτις. Ρίχτε μια ματιά στο Σπίτι του μέλλοντος:

Μια και το μπλογκ ασχολείται κυρίως με τη γλώσσα, δεν αντέχω στον πειρασμό να βάλω εδώ και το εξαιρετικό Symphony in Slang (ο τίτλος μάλλον παρωδεί το Rhapsody in Blue του Γκέρσουιν), όπου ο δαιμόνιος Τεξ μεταφράζει σε εικόνες ιδιωματικές εκφράσεις της Αγγλικής. Εδώ ο Έιβερι πραγματικά δίνει ρέστα: υποκρίνεται ότι έχει νοημοσύνη τετράχρονου μπόμπιρα που αδυνατεί να συλλάβει τη διαφορά μεταξύ μεταφοράς και κυριολεξίας: π.χ. στο άκουσμα της φράσης η τάδε μού γύρισε την πλάτη βλέπουμε την περί ης ο λόγος να στρέφει, κυριολεκτικά, τον κορμό της δείχνοντας την πλάτη της στον επίδοξο μνηστήρα, το κεφάλι και τα πόδια της όμως μένει ακίνητα και δεν ακολουθούν την περιστροφή του κορμού. Έτσι ο μέγας Έιβερι κατορθώνει το φαινομενικά ακατόρθωτο: ενώ η κυριολεξία είναι, υποτίθεται, δείγμα γλωσσικής και λογικής ακρίβειας και συνέπειας, ο καρτουνίστας τη μετατρέπει σε εξωφρενικό παραλήρημα που αγγίζει τα όρια της παράκρουσης.

Read Full Post »