Σπάνια, σπανιότατα μου συμβαίνει να συμφωνώ με τον Διόδωρο του Βήματος, τον κατά κόσμον Δημήτρη Ψυχογιό. Σήμερα όμως έχει ένα κομμάτι, που το προσυπογράφω ευχαρίστως μέχρι κεραίας, τόσο ως προς το πολιτικό όσο και ως προς το ετυμολογικό του σκέλος:
Εγραψα παραπάνω «βατοπεδινοί μοναχοί» ενώ η ίδια η Μονή αυτοαποκαλείται Βατοπαίδι, διότι το όνομα, λέει, δεν οφείλεται στο ότι είχε βάτα το μέρος όπου έγινε το μοναστήρι, αλλά κάποιο παιδί του Θεοδόσιου ναυάγησε στην περιοχή, κρύφτηκε σε κάτι βάτα και για να ευχαριστήσει τον Θεό ο αυτοκράτορας πατέρας ίδρυσε το μοναστήρι. Αρα Βατοπαίδι εκ του παις-παιδός και όχι εκ του πεδίου.
Και γιατί δεν αποκαλούνται τότε Βατοπαιδικοί οι καλόγεροι; Στα ελληνικά, το επίθετο από το παιδί είναι παιδικός και από το πεδίο πεδινός και από το όρος ορεινός – έτσι λέει και η γραμματική και η λαλιά των ανθρώπων.
Αλλά εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με γραμματική, έχουμε να κάνουμε με ψυχολογικό φαινόμενο που οι Γάλλοι ονομάζουν Illusion de grandeur, ψευδαίσθηση μεγαλείου. Δεν είναι να προσποιείσαι τον μεγαλειότατο, είναι να νομίζεις ότι είσαι μεγαλειότατος και να μη θες να παραδεχθείς την απλή σχέση σου με τα βάτα αλλά να ψάχνεις σχέσεις με αυτοκράτορες.
Φαίνεται ότι ο ηγούμενος Εφραίμ, που καθιέρωσε τη γραφή Βατοπαίδι, από τους τόσους ισχυρούς που φιλοξενούσε στο Grand Resort Vatopedion απέκτησε την illusion de grandeur, νόμισε πως είναι ένας από αυτούς και ξεκίνησε όσα ξεκίνησε και είναι τούτες τις ημέρες οι δοσοληψίες του το μέγα σκάνδαλο, και να δούμε πώς θα ξεμπλέξει και αυτός και η μονή από τις εν κρυπτώ και παραβύστω μεταβιβάσεις ακινήτων.
Προσθέτω απλώς ότι η γραφή Βατοπαίδι, με άλφα γιώτα, υποκρύπτει όχι μόνο παραληρήματα μεγαλείου, αλλά και σοβαρές πολιτικές σκοπιμότητες. Ο Θεοδόσιος, βλέπετε, έζησε τον τέταρτο αιώνα (γεννήθηκε το 347, πέθανε το 395 και βασίλεψε από το 379 ώς τον θάνατό του), ενώ η μονή Βατοπεδίου (με έψιλον φυσικά) ιδρύθηκε μόλις το 972. Έτσι η ορθογραφία μπαίνει στη δούλεψη της αναθεωρητικής ιστοριογραφίας, εξασφαλίζοντας επίπλαστην αρχαιότητα –και βεβαίως την αίγλη και τα προνόμια που αυτή συνεπάγεται– σε μιαν από τις πιο δραστήριες σφηκοφωλιές του αθωνικού βατικανού.
Αddendum: Δείτε και το σημείωμα του Νίκου Σαραντάκου εδώ.
Ο ΤΙΠΟΥΚΕΙΤΟΣ ΞΑΝΑΧΤΥΠΑ 
Ο αδίσταχτος Σραόσα είχε πάλι την καλοσύνη να με μπαζώσει εδώ
Συγνώμη για το ψιλοάσχετο του σχολίου, όμως κάπου ήθελα να το αναφέρω αυτό, τώρα που βγαίνουν στη φόρα τα καθόλου πνευματικά και πλήρως εκκοσμικευμένα άπλυτα του Βατοπεδίου.
Πρόκειται για ένα υπέροχο, παλιό αλλά σχετικό σχόλιο του Έρμιππου στο blog του Νίκου Δήμου:
Το Άγιον Όρος ακολουθεί με ακρίβεια τους ρυθμούς της ελληνικής πραγματικότητας. «Αξιοποιείται» ταχύτατα. Και καταστρέφεται ανεπανόρθωτα όπως ήδη καταστράφηκαν οι άλλοτε μαγευτικές ελληνικές παραλίες … Έχετε πάει πρόσφατα στην Μονή Βατοπεδίου; Συγκεντρώνει πλέον πιο πολλούς κοσμικούς από την Μύκονο και ακόμη και σοβαροί εκδοτικοί οίκοι θα ζηλεύανε τις επιδόσεις της σεπτής συνοδείας του μοναστηριού σε εκδόσεις CD και εντύπων του τύπου «κοιτάξτε πόσο κατανυκτικοί είμαστε».
Τα 4Χ4 με φουλ εξτρα (πολλά από αυτά μάλιστα τυχαίνει να είναι και κάτι ταπεινά Mercedes G, Range Rover κ.λ.π. – για να αναδεικνύεται και το κύρος των ηγουμένων ντε) πηγαινοέρχονται ασταμάτητα. Τα κινητά (των μοναχών εννοείται) κτυπούν δαιμονισμένα. Τα βράδια στις Καρυές το κελάηδημα των γεννητριών (κυρίως αυτής που τροφοδοτεί την κακοκαμουφλαρισμένη κεραία της Vodafone – Παναγιά η Παναφωνήτισα την λένε χαϊδευτικά οι ντόπιοι) συνοδεύει τους ευλαβικούς στοχασμούς. Δεκάδες χιλιόμετρα καινούργιων δρόμων ανοίγονται κάθε χρόνο για να εξυπηρετήσουν και την τελευταία καλύβα. Στους αρσανάδες των μονών αποβιβάζονται πλέον τριαξονικά βυτία για τον εφοδιασμό των ολιγαρκών αναχωρητών. Το ΚΕΔΑΚ ενδιαφέρεται μόνον για τις Μονές. Τα κελιά και οι καλύβες στην ύπαιθρο επισκευάζονται και επεκτείνονται εκ των ενόντων, με σχέδια των ενοίκων τους, με πολύ μπετόν και με κάγκελα με σκαλιστά παγώνια. Τα παλιά μονοπάτια κλείνουνε γιατί ο μέσος προσκυνητής δεν περπατάει πια. Προτιμά να στοιβάζεται στα Unimog για να φτάσει ξεκούραστα και γρήγορα στον προορισμό του. Ήδη στις Καρυές πρέπει να κάνουν πιάτσα τουλάχιστον καμιά 30αριά αγοραία οχήματα, πολλά από αυτά με ιδιοκτήτες αλβανούς, που εδώ και χρόνια είναι πανταχού παρόντες και αποτελούν την κύρια εργατική δύναμη της περιοχής.
Το Άγιον Όρος είναι ήδη κάτι σαν Daytona Beach και το πολύ σε 10 χρόνια θα είναι απλά «ένα μέρος με μοναστήρια», ένα must αξιοθέατο για τον μέσο μικροαστό που θα τρώει τα γαριδάκια του και θα πετάει στους θάμνους το σακουλάκι. Άλλωστε και αυτοί οι ίδιοι που το κατοικούν και το φροντίζουν δεν κατέβηκαν από τον Άρη. Από τις ελληνικές γειτονιές, αυτά τα μνημεία αισθητικής, καλαισθησίας και λειτουργικής αρτιότητας, ξεκίνησαν την πορεία τους προς τον ουρανό
Το σχόλιο βρίσκεται εδώ.
Υ.Γ.: Και για όσους δε χόρτασαν και θέλουν κι άλλο Έρμιππο, υπάρχει κάτι ανεπανάληπτο εδώ
Ο αδίσταχτος Σραόσα είχε πάλι την καλοσύνη να με μπαζώσει
Μπα, γιατί, χαλάστηκες;
@elias: Ευχαριστίες για την επισήμανση!
@sraosha: Ε όχι και να χαλαστώ, ρε κουμπάρε! Απλώς, μου φάνηκε του γκουντ του μπι τρου. Τώρα όμως που την ξανακοιτάζω, η διατύπωσή μου άφηνε περιθώρια για παρερμηνείες και, ενδεχομένως, παρεξηγήσεις. Οπότε διευκρινίζω ότι ευχαριστώ ειλικρινώς! Μετ’ ασπασμών.
Η γραφή Βατοπαίδιο πάντως έχει κι ένα ρίσκο γιατί θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι βατεύουν, Θου κύριε φυλακήν τω στόματί μου.
@Νίκο Σαραντάκο: Έχε χάρη που ο Μακαριστός αυτή τη στιγμή είναι απησχολημένος (βράζει σε κάποιο καζάνι παρέα με άλλους σεπτούς ιεράρχες του Δάντη), αλλιώς θα σου ‘δειχνε αυτός.
Εννοείται πως το βατοπαίδι είναι καραμπινάτο λάθος το οποίο βγάζει μάτι καθώς(βάτος+πεδίο και οχι βάτος+παιδί)παρ'όλα αυτά το παράδειγμα με το παιδί-παιδικός και το πεδίο-πεδινός δεν στέκει απόλυτα καθώς ορθός+πέδον=(έδαφος)=>ορθοπεδικός και οχι ορθοπεδινός.Άρα υπάρχουν καιεξαιρέσεις.πάντως βατοπέδι και ουχί βατοπαίδι να εξηγούμαστε.
@marsel81: Τώρα ξύνεις πληγές! Εδώ και καιρό στο διαδίκτυο γίνεται μεγάλη συζήτηση για την ορθή γραφή της λ. ορθοπεδικός ή ορθοπαιδικός. Δες, για παράδειγμα, εδώ ή εδώ ή εδώ.Είναι πάντως βέβαιο ότι η λέξη, που είναι σύγχρονος νεολογισμός (πλάστηκε μάλλον το 1741 από τον γάλλο γιατρό Nicholas Andry [1658-1742]), απαρτίζεται από τα συνθετικά ορθός και παιδεία (πβ. την παρωχημένη τώρα λέξη orthopédie). Όπως εξηγεί το Oxford English Dictionary, η λ. orthopedics σήμαινε αρχικά «the treatment and prevention of physical deformities, esp. in children», αφορούσε δηλαδή ειδικά τις συγγενείς ή επίκτητες δυσπλασίες των παιδιών. Αυτό εξηγεί και το ότι λέμε ορθοπεδικός (ορθότερα: ορθοπαιδικός) και όχι *ορθοπεδινός.