Τη γνωστή επιστολή διαμαρτυρίας που υπέγραψε πρόσφατα η τριάς Δοξιάδη, Θεοδωρόπουλου και (απορώ και εξίσταμαι) Μάρκαρη την έχουν ήδη σχολιάσει –πολύ καλύτερα απ’ ό,τι θα μπορούσε ποτέ η αφεντιά μου– ο Γιάννης Χάρης, ο Old Boy και ο Αναγνώστης Λασκαράτος.
(περισσότερα…)
Archive for Δεκέμβριος 2008
Εξέγερση και μπουζουξήδικο, ή νεοελληνική επιστολογραφία
Posted in Χωρίς κατηγορία on 29 Δεκεμβρίου, 2008| 7 Σχόλια »
Eυγένιος Αρανίτσης: Κώφωση
Posted in Χωρίς κατηγορία on 11 Δεκεμβρίου, 2008| 10 Σχόλια »
Από την Ελευθεροτυπία της 11/12/2008
Κώφωση
Του ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΑΡΑΝΙΤΣΗ
Κυριολεκτικά αδύνατη στάθηκε χθες η συνεννόηση μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και των δημοσιογράφων του Mega ως προς την υπονοούμενη αλλά και κραυγαλέα διαφορά ανάμεσα στις σημασίες των ρημάτων αιτιολογώ και δικαιολογώ. Αν ο Αλέξης Τσίπρας απέτυχε το πρωί με τους Γιώργο Οικονομέα και σία, ο Αλέκος Αλαβάνος προσέκρουσε το βράδυ στη φανατική απροθυμία των Γιάννη Πρετεντέρη και Ολγας Τρέμη να αντιληφθούν ότι η ευαίσθητη ακρόαση των αιτίων που οδηγούν τη νεολαία στους δρόμους δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι της δίδεται πράσινο φως ή ηθική κάλυψη για τους βανδαλισμούς. Πρετεντέρης και Τρέμη κώφευσαν επιδεικτικά και έδειξαν να πιστεύουν ότι ερμηνεία και ενθάρρυνση είναι συνώνυμα, πράγμα που διατυμπάνισαν με τον παλιό, δοκιμασμένο, απλουστευτικό και εν τέλει ολοκληρωτικά στερημένο από κάθε ίχνος οξυδέρκειας τρόπο, στον οποίο άλλωστε χρωστάμε και το ίδιο το γκλάμουρ της επίπεδης τηλεοπτικής ρητορικής που εκπροσωπούν. Ως εκ τούτου, άπαξ και ο Αλαβάνος τόλμησε να ξεστομίσει, μπροστά στους δύο φαραώ της δημοσιογραφίας, τη φοβερή φράση «υπαρξιακά προβλήματα» (των νέων), ο Γιάννης Πρετεντέρης δέχτηκε σοκ στο σημείο αποσυναρμολόγησης της προσωπικότητάς του, συγκροτημένης εξ ολοκλήρου από ανακυκλούμενα υλικά της άλγεβρας των ποσοστών. Εκτοτε, βαθιά σκανδαλισμένος, περιορίστηκε σε μορφασμούς πικρόχολης αποστασιοποίησης από την τρέλα ενός τέτοιου πολιτικού, που είχε το θράσος να υπαινίσσεται ότι οι νέοι έχουν ψυχισμό. «Ξέρουμε κι εμείς από παιδιά!», δήλωσε η Τρέμη αγανακτισμένη, συγχέοντας αυτή τη φορά την κηδεμονία με την αγάπη. Στα μαιευτήρια του δυτικού κόσμου, γεννιούνται περισσότερα από 250.000 μωρά ανά ώρα: αν επρόκειτο απλώς περί αυτού, θα ζούσαμε στον παράδεισο.
ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΠΥΡΟΒΟΛΗΣΕΙ ΤΟΝ ΚΟΥΓΙΑ, ΡΕ ΠΑΙΔΙΑ
Posted in Χωρίς κατηγορία on 10 Δεκεμβρίου, 2008| 2 Σχόλια »
ΛΟΓΙΩΤΑΤΙΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Posted in Χωρίς κατηγορία on 2 Δεκεμβρίου, 2008| 12 Σχόλια »
Αφορμή για τη γκρίνια μου σήμερα είναι μια περικοπή από βιβλιοκρισία του Β. Χατζηβασιλείου, στην Ελευθεροτυπία της 28ης Νοεμβρίου 2008.
Το απόσπασμα που μας ενδιαφέρει έχει ως εξής: «… του θριάμβου μιας πολιτικής παράταξης, που αφού έχει περιαγάγει μια περηφανή νίκη κατά του λαομίσητου δικτατορικού καθεστώτος το οποίο έχει προηγηθεί, απολαμβάνει τώρα τα αγαθά της εξουσίας…»
Την περικοπή τη διάλεξα όχι γιατί έχω προσωπικά με τον κ. Χατζηβασιλείου, αλλά γιατί περιέχει δύο εξόφθαλμα συμπτώματα λογιωτατισμού, που τα συναντούμε δυστυχώς όλο και πιο συχνά.
Το πρώτο είναι η χρήση του περιάγω προκειμένου για νίκη ή θρίαμβο. Ως γνωστόν, περιάγω θα πει περιφέρω, κινώ με κυκλική φορά κτλ. Όθεν συνάγεται ότι είναι κομματάκι δύσκολο να περιαγάγεις θρίαμβο. Το λάθος οφείλεται σε θολή ανάμνηση της καθιερωμένης έκφρασης κατάγω θρίαμβο ή νίκη. Στα αρχαἰα ελληνικά, κατάγω σημαίνει «φέρνω κάποιον ή κάτι στην πατρίδα». Ο ρωμαϊκός θρίαμβος, στα συμφραζόμενα του οποίου χρησιμοποιείται κυρίως το κατάγω, δεν ήταν καθόλου αφηρημένη έννοια: τουναντίον, το μέγεθος και η σημασία του θριάμβου ήταν συναρτημένα με την ποσότητα και την αξία των λαφύρων, των δούλων, των αιχμαλώτων κτλ. που έφερνε, που κατήγε, στην πατρίδα του ο θριαμβευτής στρατηγός.
Το άλλο σύμπτωμα είναι εκείνο το αχώνευτο περηφανή νίκη, όπου συγχέονται το περιφανής και το περήφανος. Η νίκη είναι συνήθως περιφανής, δηλαδή περίοπτη, οφθαλμοφανής, τόσο λαμπρή που δεν μπορείς να την αγνοήσεις. Δεν αποκλείεται βέβαια να είναι και περήφανη, μετωνυμικά. Είτε έτσι είτε αλλιώς όμως τα δύο δεν μπορούν να συγχωνεύονται στο υβριδικό περηφανής.
Ο κ. Χατζηβασιλείου θα μπορούσε να είχε αποφύγει τη διπλή λούμπα, αν είχε γράψει απλώς «… μιας πολιτικής παράταξης, που αφού έχει νικήσει περίτρανα / θριαμβευτικά το λαομίσητο δικτατορικό καθεστώς…». Αν ήθελε ντε και καλά περίφραση, θα μπορούσε να είχε γράψει, ακόμα ακόμα, «…που αφού είχε καταφέρει θριαμβευτική νίκη κατά του λαομίσητου δικτατορικού καθεστώτος…». Δεν θα είχε φτωχύνει η γλώσσα μας αν ο συντάκτης είχε χρησιμοποιήσει απλούστερες και ασφαλέστερες εκφράσεις. Αλλά δυστυχώς πρυτάνευσε ο λογιωτατισμός, και ιδού τα αποτελέσματα.