Ξεκινάω αυτή τη νυοστή καταγγελία των περιττών εισαγωγικών μπαίνοντας κατευθείαν στο ψητό, χωρίς προλόγους και χωρίς συγγνώμες για την πολλοστή επανάληψη. Το φαινόμενο έχει πλέον ξεπεράσει κάθε όριο.
Διαβάζω στη σημερινή Ελευθεροτυπία την είδηση για τον θάνατο του ηθοποιού Θόδωρου Έξαρχου. Το «έφυγε», εντός εισαγωγικών, του τίτλου το παραβλέπω, γιατί έχω ξαναγράψει για το θέμα εδώ. Αλλά μένω άφωνος μπροστά στο εξής ανοσιούργημα:
Ο ηθοποιός και συγγραφέας Θόδωρος Εξαρχος «προίκισε» την ιστοριογραφία του νεοελληνικού θεάτρου με μια «πολύτιμη» προσφορά: Tο θεατρολογικό «εγκυκλοπαιδικό» έργο του «Ελληνες Ηθοποιοί», που κυκλοφόρησε από τiς εκδόσεις «Δωδώνη» και το οποίο έχει τιμηθεί με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών
Όπως όλοι ξέρουμε, και όπως έχω γράψει άπειρες φορές, τα εισαγωγικά (πρέπει να) χρησιμοποιούνται είτε για να δηλώσουν πως το εντός εισαγωγικών κείμενο είναι παράθεμα (δηλαδή προέρχεται αυτούσιο από κείμενο, προφορικό ή γραπτό, κάποιου άλλου) είτε για να δοθεί ειρωνική χροιά στα λεγόμενά μας. Το παραπάνω απόσπασμα από την (ο θεός να την κάνει) νεκρολογία της Ελευθεροτυπίας συνιστά, κατά τη γνώμη μου, περιύβριση νεκρού. Διότι τα εισαγωγικά που πήγε και κότσαρε ο (αφανής) συντάκτης δεν δικαιολογούνται παρά μόνο για τον τίτλο του βιβλίου Έλληνες Ηθοποιοί (αν κι εδώ τα πλάγια στοιχεία είναι προτιμότερα), καθώς και για την επωνυμία των εκδόσεων Δωδώνη (αν κι εδώ περιττεύουν). Κατά τα άλλα, τα εισαγωγικά στο «προίκισε», στο «πολύτιμη» και στο «εγκυκλοπαιδικό» δεν μπορεί παρά να ερμηνευτούν σαν σαρκαστικά, έτσι που ο μέσος αναγνώστης να συμπεράνει πως ο μακαρίτης ΔΕΝ προίκισε την ιστοριογραφία του ελληνικού θεάτρου με το βιβλίο του, πως το βιβλίο του ΔΕΝ ήταν πολύτιμη προσφορά, και βέβαια πως ΔΕΝ μπορεί να θεωρηθεί εγκυκλοπαιδικό έργο –– παρόλο που κατά τα φαινόμενα είχε αξιώσεις θεατρικής εγκυκλοπαίδειας.
Θα είναι υπερβολικό τώρα αν κανένας συγγενής του μακαρίτη πατήσει μια μήνυση φαρδιά πλατιά στην Ελευθεροτυπία;
«Ουδέν σχόλιον»
Sapere: Ω, τι «σχήμα» «οξύμωρον»!
Σου άρεσε «Τιπούκειτε»;
Το τρελό είναι οτι το έφυγε για το Σπαθάρη το έχουν άνευ «». Πρέπει ειδικά στην Ε να υπάρχει διορθωτής εισαγωγικομάνιακ. Κι αν πέσεις σ’ αυτόν, ούτε να πεθάνεις μπορείς.
Πραγματικά απαράδεκτο για επαγγελματία αρθρογράφο.
Προσωπικα χρησιμοποιω διπλα εισαγωγικα για παραθεματα και μονα εισαγωγικα για ειρωνεια … στα Αμερικανικα Αγγλικα* τουλαχιστον, αλλα και με επεκταση στα διαδικτυακα Ελληνικα.
*στα Βρετανικα Αγγλικα οι ρολοι ειναι αντιστροφοι (νομιζω)
Gbaloglou: Έχετε δίκιο για τη διαφορά μεταξύ βρετανών και αμερικανών. Οι μεν βάζουνε inverted commas για απλά παραθέματα (ή για ειρωνεία) και inverted quotes για παραθέματα εντός των παραθεμάτων. Οι δε τούμπαλιν (αχ, το’πα και γιόμισε ο στόμασμ).
Μια ερώτηση: μιλάει κάποιος σε ένα λογοτεχνικό βιβλίο και τα λόγια του καταλαμβάνουν για παράδειγμα 2 παραγράφους. Έχω δει σε αγγλικό κείμενο να ανοίγουν εισαγωγικά στην αρχή της πρώτης παραγράφου, να ανοίγουν ξανά εισαγωγικά στην αρχή της δεύτερης παραγράφου και να τα κλείνουν στο τέλος της δεύτερης. Όταν αλλάζει η παράγραφος και συνεχίζει να μιλάει ο πρωταγωνιστής είμαστε υποχρεωμένοι να ανοίξουμε ξανά εισαγωγικά;
Νίκο: πολύ καλή ερώτηση! Η πρακτική αυτή ακολουθείται συχνά και από έλληνες τυπογράφους και είναι, νομίζω, σωστή. Ειδοποιείται έτσι ο αναγνώστης ότι το παράθεμα δεν τελειώνει, λ.χ., με το τέλος της παραγράφου, αλλά συνεχίζεται και στην επόμενη ή τις επόμενες. Μάλιστα, στην αρχή κάθε παραγράφου μπαίνουν συνήθως μονά εισαγωγικά (» και όχι «), για να δηλωθεί ακριβώς ότι συνεχίζεται το παράθεμα (λ.χ. η αφήγηση ενός προσώπου του έργου).
Ευχαριστώ πολύ για την απάντηση! Βέβαια να ξεκινήσει παράγραφος με μονά εισαγωγικά (δηλαδή έτσι <) οπτικά δε μου κάθεται και πολύ καλά.
Κάπως σχετικό: Σε ένα επεισόδιο του «Daily Show» τους μήνες της μεγάλης κρίσης έδειχνε μια μεγάλη ουρά από ανθρώπους να περιμένουν έξω από μια τράπεζα, από αυτές που τελικά κατέρρευσαν, για να πάρουν τα χρήματά τους. Η ουρά εκτεινόταν και έξω από την τράπεζα οπότε οι υπεύθυνοι είχαν τοποθετήσει έξω ένα μεγάλο δοχείο με μπουκαλάκια νερό, κι είχαν κολλήσει στο δοχείο ένα χαρτί που έγραφε – Bottles of «water» -. Και το σχόλιο του Jon Stewart: τελικά αυτοί που περίμεναν στην ουρά πήραν «money»…
Πράσινε, πολύ καλό το παράδειγμα. Χαίρομαι που είσαι κι εσύ φαν του Ντέιλι Σόου. Το παρακολουθούσα ανελλιπώς κατά την πέραν του Ατλαντικού υπερορία μου, τα τελευταία χρόνια όμως έχω χάσει συνέχειες.
Φίλτατοι,
περί σημείων στίξεως ο λόγος. Eats shoots and leaves. Αστεϊζόμενος στα κείμενά μου, ίσως πλεοναστικώς χρησιμοποιώ αποσιωπητικά για να δημιουργήσω την απαραίτητη παύση προ της κατακλείδος, punchline. Σχολιάστε επιτηδείως.
Ὄντως ἀνατριχιαστικόν. Εἰσαγωγικὰ ὄχι μόνον στὸν μεταφορικὸ λόγο (ποὺ καὶ ἐκεῖ εἶναι λάθος· ἀλλὰ προφανῶς κάποιοι ἦταν κουμποῦρες στὸ δημοτικό· ὅταν ἡ δασκάλα μᾶς ἔβαζε νὰ βρίσκουμε τὰ «καλολογικὰ στοιχεῖα» (παρομοιώσεις, μεταφορὲς καὶ προσωποποιήσεις), αὐτοὶ ἀγρὸν ἠγόραζον… καὶ τώρα φαντάζονται ὅτι πρέπει νὰ σημειώνουμε στὸν γραπτὸ λόγο: ἔε! αὐτὸ εἶναι μεταφορά!), ἀλλὰ καὶ στὸν κυριολεκτικὸ (ἐκτὸς ἐὰν τὸ «πετῶ» προϋποθέτει φτερὰ μὲ πούπουλα). (Κατάχρησις πάντως γίνεται καὶ στὰ εἰρωνίας σημαντικά εἰσαγικὰ («») καὶ στὰ ἀποσιωπητικὰ (…).)
Εἶναι, ὅμως, καὶ αὐτὸ ἀποτέλεσμα τῆς «προοδευτικῆς» ἐλευθεριότητος καὶ ἀγλωσσίας. Τῆς τάσεως, θὰ ἔλεγα ἐπιπλέον, νὰ προκρίνεται ἡ χειρονομία καὶ ἡ κραυγὴ ἀντὶ τοῦ πειθαρχημένου γραπτοῦ λόγου (καὶ ὀρισμένοι «μοδέρνοι» -ποὺ λέγει καὶ ὁ Γιανναρᾶς- μάλιστα νὰ ὑποστηρίζουν ἠλιθίως ὅτι οἱ πρῶτες μόνον δικαιοῦται νὰ ὀνομάζονται «γλῶσσα» ὁ δὲ τελευταῖος ὄχι.)
Ἀνάλογο ἀκριβῶς φαινόμενο (γλωσσικὸς μαϊμουδισμός· χειρονομίες καὶ κραυγὲς) εἶναι ἡ γραφὴ μὲ greeklish, κεφαλαῖα καὶ σωρεία θαυμαστικῶν καὶ ἀγγλικῶν ἐρωτηματικῶν (!!!!!!!!!! καὶ ?????????? σὲ κάθε φράσι -δὲν λέω ;;;;;;;;;;, διότι, ἂν εἴχαν φθάσει νὰ γνωρίζουν ὅτι τὸ ἑλληνικὸ ἐρωτηματικὸ εἶναι τὸ «;» καὶ ὄχι τὸ «?», δὲν θὰ ἔβαζαν δέκα στὴν σειρά ἀπὸ δαῦτα.) (Καὶ ἂς μάθουμε ἐπὶ τέλους ὅτι τὰ ἑλληνικὰ εἰσαγωγικὰ εἶναι τὰ «» καὶ ὄχι τὰ «».)
«Cut out all those exclamation marks. An exclamation mark is like laughing at your own jokes.» (F. Scott Fitzgerald)
Ἀλλὰ τώρα θέλουμε ταμπέλα: ἔε! ἐδῶ θαυμάζω, φωνάζω, ρωτῶ! (!!!!!!!!!!) Ἔτσι θέλουμε καὶ εἰσαγωγικά: ἔε! ἐδῶ χρησιμοποιῶ μεταφορικὸ λόγο!
Στὴν πραγματικότητα, ἀκόμη καὶ τὰ «emoticons» εἶναι περιττὰ στὸν γραπτὸ λόγο. Ἡ εἰρωνία, τὸ σκωπτικὸν ἢ παιγνιῶδες πνεῦμα, ἡ εὐτραπελία, ἡ φιλικὴ διάθεσις, τὰ ὑπονοούμενα κ.λπ. θὰ ἔπρεπε νὰ γίνονται ἀντιληπτὰ ἀπὸ τὸν γραπτὸν λόγον αὐτὸν τοῦτον. Ἐὰν χρειάζεται σκούντηγμα ὁ ἀνανώστης (ἔε! ἐδῶ γελᾶνε!), αὐτὸ σημαίνει ἢ ὅτι ἡ φράσις εἶναι κακογραμμένη, ἢ τὸ πνεῦμα της ἀτυχές, ἢ ὁ ἀναγνώστης πνευματικῶς ἀνεπαρκής.
Υ.Γ. Στὶς παραγράφους:
«Ἀνοίγουν είσαγωγικά…
»Συνέχεια…
»Συνέχεια…
»Συνέχεια… Καὶ κλείνουν.»
Σήμερα ξαναχτύπησε: Σε «κώμα» έπεσε ο Μουμπάρακ
στο http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=294052
Salsa (καλωσορίσατε!), στην αρχή μού φάνηκε κι εμένα εξωφρενικό το «κώμα». Έπειτα όμως σκέφτηκα πως ίσως ο τιτλατζής ήθελε μ’ αυτόν τον τρόπο να δείξει πως το κώμα του Μουμπάρακ δεν είναι επιβεβαιωμένο. Σ’ αυτή την περίπτωση δηλαδή τα εισαγωγικά είναι ένας πολύ συνοπτικός τρόπος για να δείξεις ότι αναφέρεσαι σε φήμες ή σε ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες.
όλα μαζί, μια ομορφιά…
Στάζυ, το κρούσμα είναι ανατριχιαστικό. Ποιος διεστραμμένος νους;