ΜΑ ΤΟΝ ΛΑΤΡΕΥΩ ΚΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΩΣ ΜΟΥ, ΓΙΑΤ’ ΕΙΝΑΙ, ΒΛΕΠΕΙΣ, Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ

Έθεσεν εαυτόν αξιολάτρευτον εκτός εαυτών

Μέσα στον γενικότερο γλωσσικό σουσουδισμό που μας δέρνει (τι του λείπει του ψωριάρη…), εξέχουσα θέση κατέχει ο εαυτός. Εννοώ κυριολεκτικά την αυτοπαθή αντωνυμία, ιδιαίτερα στην αιτιατική ενικού, χωρίς μάλιστα οριστικό άρθρο — χρήση που οι εξαίρετοι έλληνες δημιοσιογράφοι τη θεωρούν, προφανώς, περιδιαγραμμάτου και της δίνουνε να καταλάβει. Εννοείται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις προκύπτουν απολαυστικές ελληνικούρες όπως οι εξής:

1. «Δηλώνει δε ότι η Γερμανία πρέπει να θέσει εαυτόν ξεκάθαρα στην πλευρά του διεθνούς δικαίου» (είπαμε ότι πουλάει αντριλίκι η Καγκελάρια, αλλά όχι κι έτσι)

2. «Εκτός Παγκοσμίου Πρωταθλήματος έθεσε εαυτόν η Τσουρή» (να εύχεσαι, καημένε μου, να μη σε πετύχει η Τσουρή στο δρόμο)

3. «…με την εξαίρεση των τριών βουλευτών που έθεσαν εαυτόν εκτός κόμματος» (συλλογικότητα όμως αυτοί οι βουλευταί, ε; Τρεις νομάτοι, ένας εαυτός.)

4. «Οι φαρμακοποιοί δεν θεωρούν εαυτόν «κλειστό επάγγελμα»» (επίσης συλλογικότατοι και αλληλέγγυοι οι φαρμακοποιοί)

Να μην τα ξαναλέμε και γινόμαστε κουραστικοί: οι μεταξωτές αντωνυμίες θέλουν κι επιδέξιες πτώσεις (και αριθμούς). Άμα θες να μιλάς καθαρεύουσα, πρέπει να πεις «εκτός πρωταθλήματος έθεσε εαυτήν η Τσουρή», «των τριών βουλευτών που έθεσαν εαυτούς εκτός κόμματος», «οι φαρμακοποιοί δεν θεωρούν εαυτούς κλειστό επάγγελμα» και ούτω καθεξής. Αλλιώς, καλύτερα να λες «τον εαυτό της», «τον εαυτό τους» και τα λοιπά, όπως έμαθες με το γάλα της μάνας σου, δύσμοιρε δημιοσιογράφε και της υψιπέτιδος μούσης εραστά.

Read Full Post »

ΑΠΩΛΕΣΑ ΤΟ ΝΥΧΙ ΜΟΥ, ΦΤΟΥ ΡΕ Γ*Μ* ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΜΟΥ

Πάλι η λατρεμένη μου Ελευθεροτυπία μού δίνει αφορμή για γκρίνια γλωσσική. Διαβάζω στο σημερινό (23 Ιουνίου 2011) φύλλο ανταπόκριση του Αλέξανδρου Κυριακόπουλου για τους αγανακτισμένους Σπαρτιάτες που περπάτησαν 225 χιλόμετρα, για να ρθούνε από τον τόπο τους στο Σύνταγμα και να διαδηλώσουν τη συμπαράστασή τους στους Αθηναίους. (Ξέρουμε άλλωστε ότι ο πελοποννησιακός πόλεμος έληξε χάρη στον Αβραμόπουλο.)

Πρέπει να πω ότι το ρεπορτάζ του κ. Κυριακόπουλου δεν είναι κακό. Αντίθετα, μάλλον υπερέχει, γλωσσικά και δημοσιογραφικά, από άλλα παρόμοια που βλέπουν καθημερνώς τα μάτια μας. Κάποιες γραφικές λεπτομέρειες –όπως, ας πούμε, ότι διάφορες «Σπίθες» τηλεφωνούσαν στους Σπαρτιάτες και τους ζητούσαν να έρθουν στην Αθήνα ντυμένοι σαν αρχαίοι πολεμιστές– δεν είναι, βέβαια, ευθύνη του δημοσιογράφου. Εγώ θα περιοριστώ, ως συνήθως, σε γλωσσικά θέματα.

Ας αρχίσω με ένα μικρούτσικο (και μάλλον συνηθισμένο) συντακτικό ανακόλουθο που μου χτύπησε το μάτι: «τα μόνα περιστατικά που αντιμετώπισαν ήταν φουσκάλες, πρησμένα πόδια, μυϊκούς πόνους και κράμπες». Θα προτιμούσε κανείς τους μυϊκούς πόνους στην ονομαστική (αν και βέβαια οι μυϊκοί πόνοι, σε οποιαδήποτε πτώση, είναι εξίσου ενοχλητικοί): στην ονομαστική είναι «τα μόνα περιστατικά», στην ονομαστική θα πρέπει να είναι και το κατηγορούμενό τους («μυϊκοί πόνοι»). Από την άλλη, κατανοεί κανείς ότι η ανακόλουθη αιτιατική είναι προϊόν αντίστροφης έλξης — συμμορφώνεται δηλαδή με την αιτιατική πτώση του αντικειμένου τού «αντιμετώπισαν».

Αυτά όμως είναι πταίσματα. Η απαράδεκτη καθαρευουσιανιά που με βάρεσε κατακούτελα βρίσκεται λίγο πιο κάτω:

Ο Μένης, 44 ετών, πήρε το λεωφορείο του ΚΤΕΛ από Αθήνα για πάει στη Σπάρτη και να περπατήσει από εκεί μαζί τους. Τα 225 χλμ. του βάρυναν τα πέλματα και απώλεσε ένα νύχι.

Τι θα γίνει, ρε παιδιά; Για πόσον καιρό ακόμα θα εισερχόμεθα των μεγάρων, θα εξερχόμεθα των κτηρίων και θα απολλύουμε τα νύχια μας, αλλά και κάθε αίσθημα γλωσσικού μέτρου;

Read Full Post »

ΑΠΩΛΕΣΕΝ ΕΞΕΛΘΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

Έπειτα από έξι σχεδόν μήνες αργία και καθισιό (ναι, καλά), ο Τιπούκειτος προκοπήθηκε επιτέλους να στρωθεί να γράψει τίποτα καινούργιο. Αλλά επειδή το χούι είναι κάτω απ’ την ψυχή, το πρώτο που του ήρθε είναι να γκρινιάξει, ως συνήθως.

Διαβάζω στην πολυλατρεμένη μου Ελευθεροτυπία της 24ης Μαΐου ρεπορτάζ του Μακάριου Δρουσιώτη για τα αποτελέσματα των προχτεσινών βουλευτικών εκλογών στην Κύπρο. Πριν καλά καλά μπω στο νόημα, αρχίζουν και με βρίσκουν κατακέφαλα οι ελληνικούρες. «Ο ΔΗΣΥ εξήλθε», λέει, «πρώτο κόμμα», ενώ «ο μόνος χαμένος είναι το Ευρωπαϊκό Κόμμα, που έπεσε δύο μονάδες και απώλεσε μία έδρα.» Ο φτωχός ο αναγνώστης κινδυνεύει να απολέσει τ’ αβγά και τα πασκάλια, ενώ φοβάται ότι θα του εξέλθει η πίστη μέχρι να τελειώσει το άρθρο.

Λίγο παρακάτω, διαβάζουμε: «Ο ΔΗΣΥ προσδοκούσε ότι ο συνασπισμός ΑΚΕΛ-ΔΗΚΟ δεν θα ήταν σε θέση να εκλέξει πρόεδρο της Βουλής και θα έδινε στο κόμμα τη δυνατότητα να κάνει συμμαχίες εν όψει των προεδρικών του 2013. Ωστόσο, αυτό δεν κατέστη εφικτό, παρά την άνοδο των ποσοστών του ΔΗΣΥ.» Πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού· (ελληνική) δημοσιογραφία είναι η τέχνη του περιδιαγραμμάτου.

Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος. Λίγες αράδες παρακάτω μας περιμένει τρίτο χτύπημα: «Στα συν του κυβερνητικού συνασπισμού είναι η αποδυνάμωση της ομάδας του υιού του Τάσσου Παπαδόπουλου. Αν και ο Νικόλας Παπαδόπουλος, ο οποίος πίεζε για αποχώρηση του ΔΗΚΟ από την κυβέρνηση, κατετάγη πρώτος με διαφορά στους σταυρούς προτίμησης…» κτλ. Εδώ πια κάνουμε σεάνς, καλούμε το πνεύμα του αθάνατου Μποστ και εμπνευσμένοι από τη Μούσα του αναφωνούμε έμπλεοι ενθουσιασμού:

Πρώτος με δηαφοράν ο υός καταταγέντος,
ις πιέσης δεν προβένη δι’ απωχόρησην τοιάφτην.
Ίνε πλέων Νυκολάκις θριαμβέβον εκλαιγέντος,
μην τον πέρνεται διά παρα–κατιανών εμπορροράφτην.

Read Full Post »

DICTIONNAIRE DES IDEES REÇUES

Στα κατάλοιπα του Γουσταύου Φλωμπέρ βρέθηκαν, όπως είναι γνωστό, σημειώσεις για ένα «Λεξικό των παραδεκτών (ή κληρονομημένων) εννοιών», ένα Dictionnaire des idées reçues. Το ιδιόμορφο αυτό λεξικό καταλογογραφεί κοινοτοπίες, προκαταλήψεις, κλισέ, στερεότυπα, παγιωμένες απόψεις που αγκυλώνουν τη σκέψη.* Κάποιοι πιστεύουν ότι το Λεξικό αυτό ο Φλωμπέρ σκόπευε να το εντάξει στο Μπουβάρ και Πεκυσέ (Bouvard et Pécuchet), το τελευταίο μυθιστόρημά του, που έμεινε όμως μισοτέλειωτο.

Από κλισέ και αγκυλωμένη σκέψη άλλο τίποτα η σύγχρονος Ελλάς. Αρκεί να διαβάσει κανείς τις εφημερίδες της ή να ακούσει τα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Ο Τιπούκειτός σας έκανε τον κόπο να καταγράψει μερικές από αυτές τις κοινοτοπίες που γεμίζουν τον λαμπρό ελληνικό αιθέρα. Πιστός όμως στην περικλεά (άντε, να χαρούν και οι αρχαϊσταί κομμάτι) τιπουκείτεια παράδοση των συνεργατικών ποστ, σας καλεί να συμπληρώσετε τον κατάλογο με ό,τι έχετε ευχαρίστηση. Άλλωστε, και το Λεξικό του Φλωμπέρ ίσως προοριζόταν να αποτελέσει το τελευταίο και κορυφαίο συνεταιρικό έργο του Μπουβάρ και του Πεκυσέ — αν και ελπίζω ότι εμείς είμαστε κομμάτι λιγότερο ηλίθιοι από το θρυλικό ζεύγος.

* Αντλώ από όσα γράφει ο Νίκος Δήμου στο οπισθόφυλλο του Ειρωνικού (Νεοελληνικού) Λεξικού του, το οποίο εγγράφεται στην παράδοση του Λεξικού του Φλωμπέρ.

Read Full Post »

Α ρε ΔΟΛια δημοσιογραφία

Χωρίς άλλο πρόλογο, παραθέτω μονοστηλάκι από το σημερινό (16 Σεπ 2010) Βήμα, αυτή την έγκριτη ναυαρχίδα του περιπύστου Συγκροτήματος:

Καρδινάλιος του Πάπα
«Η Αγγλία είναι μια τριτοκοσμική χώρα»

Μαζεμένα τα σύννεφα πάνω από την επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄στη Μεγάλη Βρετανία. Ενας από τους ακολούθους του, ο Καρδινάλιος Γουόλτερ Κάσπερ, συνέκρινε την επίσκεψη στην Αγγλία σαν προσγείωση σε μια τριτοκοσμική χώρα. Επίσης, κατηγόρησε την Αγγλία για μεροληψία εναντίον των Χριστιανών. Οι δηλώσεις του Καρδινάλιου έγιναν στο γερμανικό Focus, όπου επεσήμανε ότι η Βρετανία είναι μία κοσμική, πλουραλιστική χώρα. Ερωτηθείς από το περιοδικό για τη μεροληψία εναντίον των Χριστιανών δήλωσε ότι: «Πάνω από όλα παρατηρώ έναν επιθετικό νεο-αθεισμό διασπαρμένο σε όλη τη Βρετανία. Αν φορέσεις επί παραδείγματι ένα σταυρό και ταξιδέψεις με τη British Airways, είσαι αντικείμενο μεροληψίας».

Read Full Post »

ΑΦΟΥ ΣΕ ΖΑΛΙΖΕΙ, ΓΙΑΤΙ ΕΠΙΜΕΝΕΙΣ; (PART TWO)

Τον τίτλο τον έχω ξαναχρησιμοποιήσει πριν από δύο σχεδόν χρόνια, αλλά τον επαναλαμβάνω ευχαρίστως, διότι αφορά και πάλι τη γνωστή σεμνή και, προπάντων, έγκυρη Λαμπρακειάδα που ακούει στο όνομα Τα Νέα. Όπως θα θυμούνται οι παλιότεροι, τα σοβαρά και έγκριτα Νέα διαφήμιζαν κάποτε το θαυματουργό νερό του Καματερού που θεράπευε τον καρκίνο. Σήμερα, το έχουνε ρίξει στις αλλοπρόσαλλες δοτικές, ενώ σε στιγμές έξαλλου κοσμοπολιτισμού ομιλούν και την γαλλικήν.

Το πρόβλημα είναι ότι την γαλλικήν την ομιλούν τόσο καλά όσο και την ελληνικήν. «Δικαστική δικαίωση για τους stagiers» διαβάζω, φαρδιά πλατιά, σε σημερινό (10 Σεπ 2010) άρθρο της εγκρίτου εφημερίδος. Σωστά διαβάσατε: stagiers. Αν κάνετε τον κόπο να ανοίξετε ένα γαλλικό λεξικό (ο συντάκτης των έγκυρων Νέων βαρέθηκε), θα δείτε ότι λέξη stagier στα γαλλικά δεν υπάρχει. Ναι, σωστά μαντέψατε: άκουσε «σταζιέρ» (ή «σταζιαίρ», αν είστε παραδοσιακοί) ο καλός συντάκτης και αποφάσισε ότι, ρε αδερφέ, stagier θα γράφεται η λέξη «στα ξένα», πώς αλλιώς;

Εισηγούμαι στους φωστήρες της σοβαρής λαμπρακοφυλλάδας να στείλουν τους συντάκτες τους για γαλλικά, πιάνο και μπαλέτο — γιατί για δημοσιογράφοι δεν κάνουνε τα παιδιά.

Υ.Γ. Για το σταζ (και όχι στέιτζ) δείτε το εμπεριστατωμένο άρθρο του Νίκου Σαραντάκου, με πολλά και χορταστικά σχόλια αναγνωστών.

Read Full Post »

Antirrio de Janeiro

Χαρακτηριστική φυσιογνωμία Bραζιλιάνου από το Antirrio de Janeiro

Αντιγράφω από τα λατρεμένα μου Νέα της 13ης Αυγούστου 2010 (Web-only, λέει, άμα λάχει):

Τρεις οπαδοί του Παναιτωλικού διακομίστηκαν στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Ρίο, αφού τραυματίστηκαν σε επεισόδια που έγιναν στην Πάτρα και είχαν αποτέλεσμα τη ματαίωση του φιλικού Παναχαικής-Παναιτωλικού.

Ολα άρχισαν πριν από την έναρξη του αγώνα, όταν οπαδοί της Παναχαικής επιτέθηκαν σε αυτούς του Παναιτωλικού με αποτέλεσμα να σημειωθούν συμπλοκές. Στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Ρίο όπου διακομίστηκαν οι τρεις οπαδοί, διαπιστώθηκε ότι ο ένας φέρει τραύμα από μαχαίρι και οι άλλοι δύο είχαν υποστεί κατάγματα.

Αφού φέτος άλλες διακοπές δεν βλέπω, σκέφτομαι σοβαρά να εμπιστευτώ τη σαγήνη του εξωτικού Ρίο-Αντίρριο. Είμαι σίγουρος ότι δεν θα το μετανιώσω. Προβλέπεται μάλιστα και συναρπαστικό ντέρμπι ανάμεσα στις κορυφαίες βραζιλιάνικες ομάδες Panetòlicos και Panaquaiqé, με μπόλικο ξύλο από τους θερμόαιμους μπραζιλέιρος των Ζαρουχλέικων.

Read Full Post »

SEX TOYS

Αντιγράφω από Το Βήμα της Παρασκευής 20 Νοεμβρίου 2009:

Αυστραλία
Καταδικάστηκε καθηγήτρια μουσικής για ερωτικές σχέσεις με μαθητές της

Σε φυλάκιση δυο χρόνων και δέκα μηνών καταδικάστηκε η 33χρονη Μισέλ Ντένις, καθηγήτρια Μουσικής, η οποία παραδέχθηκε ότι το 2007 επισύναψε ερωτικές σχέσεις με δύο μαθητές της και στη συνέχεια άρχισε να τους «βομβαρδίζει» με μηνύματα στο κινητό τους. Η Ντένις κρίθηκε ένοχη για αποπλάνηση ανηλίκων από το Επαρχιακό Δικαστήριο του Μπάλαρατ, όπου και εκδικάστηκε η υπόθεση.

Ο αμήχανος αναγνώστης μένει, βεβαίως, με την απορία: πώς ακριβώς τις «επισύναψε» τις σχέσεις η καθηγήτρια; Με συνδετήρα, με συρραπτικό, με καρφίτσα, με κλιπσάκι ή μήπως ηλεκτρονικώς; Ό,τι sex toys και να χρησιμοποιούσε πάντως, ήτανε πολύ μερακλού, βιτσιόζα και εξπέρ στον εξοπλισμό γραφείου. Κρίμα που θα τη βγάζει τώρα πίσω απ’ τα σίδερα.

Read Full Post »

ΘΕΛΩ Ν’ ΑΓΙΑΣΩ…

… αλλά δε μ’ αφήνουν οι διαόλοι, ρε γμτ. Πώς ν’ αγιάσω, άμα διαβάζω στα Νέα ειδήσεις σαν και τούτην:

«Στα άκρα έφτασε νεαρός Αιγύπτιος προκειμένου να εκδικηθεί τον πατέρα του. Ευνουχίστηκε επειδή δεν του επέτρεπε να παντρευτεί τη γυναίκα που επιθυμούσε. Ο 25χρονος Αιγύπτιος εκλιπαρούσε δύο χρόνια τον πατέρα του να του δώσει την άδεια να παντρευτεί την εκλεκτή της καρδιάς του. Εκείνος δεν έδινε τη συγκατάθεσή του επειδή η κοπέλα ανήκε σε κατώτερη κοινωνική τάξη από τη δική τους. Απογοητευμένος ο νεαρός από την επίμονη άρνηση πήρε ένα μαχαίρι και έκοψε τα γεννητικά του όργανα, ανακοίνωσε χθες η τοπική αστυνομία. Ο 25χρονος μετά την πράξη του μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και η κατάστασή του κρίνεται σταθερή. Ιατρικές πηγές ανέφεραν ότι έγινε προσπάθεια επανασυγκόλλησης των γεννητικών οργάνων αλλά απέτυχε. Ο νεαρός προέρχεται από προεξέχουσα οικογένεια της νότιας αιγυπτιακής επαρχίας Qena.»

Μπαρδόν για το φτηνό αστείο, αλλά να υποθέσουμε ότι μετά το απονενοημένον του 25χρονου η οικογένειά του θα είναι λιγότερο, εχμ, «προεξέχουσα»;

(Αμ τι τις θες τις καθαρευουσιανιές, κυρ δημιοσιογράφεμ… Γαμοτράγουδο το ‘κανες το άρθρο…)

Read Full Post »

ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΥΤΣΟ

Διαβάζω στα σημερινά (16-5-2009) Νέα ρεπορτάζ του Δανίκα για την τελευταία ταινία του Κόπολα και τη συμμετοχή του στο φεστιβάλ των Καννών. «Ο “Νονός” δεν είναι ακριβώς δικός μου», φέρεται να είπε ο μεγάλος Φράνσις, «είναι περισσότερο του Μάριο Πούτσο».

Ααααχ, ανάσανα! Τώρα δηλαδή θα μπορούμε κι εμείς οι υπόλοιποι να λέμε ελεύθερα Χέρμαν Χέσε και Τσάρλτον Χέστον, έτσι; Γιατί εκείνα τα Έσσε, Ήστον και Πούζο παραήταν πουριτανικά, βρε παιδί μου.

Read Full Post »